ana sayfa
türkü sözleri
türkü notaları
türkü hikayeleri
gönül verenler
bağlama-nota
ozanlarımız
halk müziği
konser-tv
kitaplık
yazılar
sözlük
arşiv
linklerimiz
görüşleriniz
site içinde ara

Güncellemelerden haberdar olmak için
e-mail listemize üye olunuz. 

İsim: 
E-mail: 
            
        Aşık İbrahim

    
Dost bize ikrarlık verdi 
    Gelmez üç gündür üç gündür 
    Dilime ezberi girdi
    Gelmez üç gündür üç gündür







İbrahim candır cananım
Kalp evinde errahmanim
Alemin şah-ı Sultanım
Gelmez üç gündür üç gündür

   Yozgat'ın Sorgun ilçesine bağlı Bahadın kasabasından olan Aşık İbrahim, XVII. yüzyılda yaşadığını bildiğimiz bir kaç Yozgatlı şairden biridir. Hayatı ve edebi şahsiyeti hakkındaki bilgilerimiz, Bahadın'lı araştırıcı Arif Baş'ın sözlü gelenekten derlediği rivayet ve şiirlerden ibarettir. Bunun dışında yazılı kaynaklarda kayda değer bir bilgi bulunmamaktadır.

Arif Baş'ın derlediği rivayetlerde, XVIII. yüzyılda yaşadığı belirtilen Aşık İbrahim'in bir dörtlüğü de onun yaşadığı yüzyılı ortaya koyan bir delil olarak gösterilmektedir:

Bin yüz yetmiş beşe konunca sene (M.1761)
Kül oldum aşkınla ben yana yana
Elestü'den ervah geldi bu cana
İbrahim'i hak sevdaya salan yar

Doğumu da dahil olmak üzere Aşık İbrahim'in hayatında önemli bir olaya işaret eden bu tarih, onun XVIII. yüzyılda yaşadığını göstermektedir.

Bugün de Alevi inancına mensup Türkmenlerce meskun olan Bahadın köyünde doğan Aşık İbrahim de Alevi-Bektaşi tarikatına mensuptur. Şiirlerinde tarikatını gösteren mısralarla karşılaşmaktayız. Arif Baş'ın bildirdiğine göre Aşk İbrahim'in soyu Bahadın'da bugün "Aşıkgil" sülalesi olarak anılmaktadır. Kendisinin de Aşık İbrahim'in soyundan geldiğini ifade eden yazarın verdiği bilgileri ihtiyatla karşılamakla beraber doğru olarak da kabul etmek durumundayız.

Bade içen, atışma yapan dolayısıyla irticali şiirler söyleyen Aşık İbrahim'in bu özellikleriyle aşıklık geleneği içerisinde yetişen, Alevi-Bektaşi şairlerinin etkisi altında şiirler söyleyen, elinde sazı ile at sırtında diyar diyar dolaşarak sanatını icra eden diğer Yozgatlı şairlerin aksine olarak "aşıklık" özelliklerine sahip olduğunu ortaya koyan bir şair olduğunu belirtmeliyiz. Nitekim hakkında anlatılan rivayetlere göre Mısır Valisinin aşığı yanında götürerek üç yıl alıkoyduğunu ve atışmalar yaptırdığını göz önüne alırsak, yaşadığı dönemin güçlü şairlerinden biri olduğunu söyleyebiliriz.

Ele geçen şiirlerinin çoğu hece, kafiye ve ifade bakımından kusurludur. Bu şiirlerin sözlü gelenekten derlenmesi. iki yüzyıl içerisinde meydana gelebilecek muhtemel değişmeleri göz önüne almamızı gerektirmektedir. Eldeki şiirlerinde Alevi-Bektaşi şairleri tarafından sıkça işlenen tarikat ile ilgili konuların yanında gurbet, hasret, yoksulluk gibi konular da bulunmaktadır. Elimizde bulunan on beş civarındaki şiirinden hareketle Aşık İbrahim'in edebi şahsiyeti hakkında isabetli değerlendirmeler yapmamız oldukça güçtür. Ancak yapılan derlemeler, rivayetler ve şiirlerden hareketle, onun XVIII. yüzyılda yaşamış, aşıklığın temel prensiplerine bağlı, Alevi-Bektaşi tarikatına mensup bir şair olduğunu kabul edecek ve değerlendirmemizi bu kabul çerçevesinde yapacağız.


 Dr. M. Öcal Oğuz
Yozgat'ta halk şairliğinin dünü ve bugünü
Kültür Bakanlığı yayınları-1994

Eserlerinden bazıları:

1
Dost bize ikrarlık verdi 
Gelmez üç gündür üç gündür 
Dilime ezberi girdi
Gelmez üç gündür üç gündür

Gelirim diye and içti 
Bilmem ne diyara düştü
Ay dolandı yıllar geçti 
Gelmez üç gündür üç gündür

Büyük bir efkara düştüm 
Sinem türlü yara düştüm 
Bülbül gibi zara düştüm
Gelmez üç gündür üç gündür

Bilmezem mahbubum n'oldu
Sarardı gül benzim soldu 
On sekiz yıl tamam oldu
Gelmez üç gündür üç gündür

İbrahim candır cananım
Kalp evinde errahmanim
Alemin şah-ı Sultanım
Gelmez üç gündür üç gündür

2
İcazet vaktidir benim efendim 
Teferrüc edelim illerimizi
Derya-yı muhipten bağlandı bendim 
Kime arz edelim hallerimizi

Vilayet perişan yeğin gamım var 
Düşmüşüm efkara leyli ve nehar 
Nice ahbaplarım eder intizar
Anar menciliste dillerimizi

Bir melek misali soyun soylasam 
Nazlı yarin zikrin dilde söylesem 
Mevlam izin verse insem boylasam 
Ragıptan tenhadan göllerimizi

Kişi efendisin meth eder her gün 
Velinimetimsin kılamam terkin 
Ne kadar eğlensek git olur bir gün 
Akıttın didemden sellerimizi

Kulun niyaz eder ol desti payi 
Budur aşıkların erkanı huyu
Gitti de gelmedi İbrahim deyi
Belki bekler vardır yollarımızı 


3
Cemalini gördüm gönlüm şad oldu 
Gönül eğlencesi cemal merhaba 
Aktı çeşmim yaşı çaylar sel oldu 
Çaylar eğlencesi mihman merhaba

Pirim çıkmış Sul'hüyük'te oturur 
Horasan'dan kösasini getirir 
Zemheride yanıl elma yetirir
Hem dalma hem budağına merhaba

Yürüyen duvara dur dedi durdu 
Nişan olsun diye sırtını verdi
Kara taşı hamur etti yuğurdu 
İşareti belli Bektaş Merhaba

Kırlangıcın neresinde temaşa 
Anda biter nergizinen menevşe 
Bizden selam söylen Sultan Bektaş'a 
Orda yatan gazilere merhaba

Eydür İbrahim'im dilim dolaşık 
Pirini sevmeyen olur mu aşık
Dün ü günü yüz sürdügüm gök eşik 
Ab-ı zemzem Çilehane merhaba
  4
Dağları gördüm de gönlüm şen oldu 
Gönlüm eğlencesi dağlar merhaba 
Çeşmim yaşı ormanlara sel oldu 
Çeşmim eğlencesi çaylar merhaba

Dedem gelmiş Kara Öyük'te oturur 
Gerçek erenlere gülbeng yetirir 
Horasan'dan Köseği'sin getirir 
Hem dalına budağına merhaba

Yürüyen duvara dur dedi durdu 
Nişan olsun diye sırtını verdi 
Karataş'ı hamur etti yuğurdu 
İşareti belli Bektaş merhaba

Kırlangıç'ın neresinde temaşa 
Orda biter mor sümbüllü menevşe 
Bizden selam söylen Sultan Bektaş'a 
Orda yatan erenlere merhaba

İbrahim eydür dilim dolaşık 
Pirini görmeye ar m''eder aşık 
Dünü günü yüz sürdüğüm Gök Eşik 
Ab-ı Zemzem çilehane merhaba


5
Gam yiyip gam çekme divane gönül 
İnşallah kurtarır imanım vardır
Her olur olmaza sırrın söyleme
Baş dostun kalmadık güvenim vardır

Şanına mı düşer kula cevretmek
Kul kusursuz olmaz yabana atmak 
Darılıp kulunu bir pula satmak
Basma mürüvvetin amanım vardır

Güzel tumam sulağından indi mi
Yoksa ağyar ikrarından döndü mü 
Sarhoşmuyıim bilemiyom kendimi 
Irılmaz serimde dumanım vardır

İbrahim günahkarım günahım çoktur 
Haset deryasında umudum Haktır 
Errahmanirrahim şeriki yoktur 
Amentü billahi imanım vardır



 

 



anasayfa l notalar l sözler l bağlama l hikayeler l gönül verenler
halk müziği l ozanlar l yazılar l kitaplık l konser-tv l linklerimiz l görüşleriniz

Herhangi bir konuda yazışmak için: turkuler@turkuler.com