|
|
Şeref
Taşlıova
Kurumaz âşığın gözünde yaşı,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
İçinden tükenmez âhı, ateşi,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
Bu aşk ile ah çekerim inlerim,
Bir söylerim, iki durup dinlerim,
ŞEREF der ki böyle geçti günlerim,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
|
10 Nisan 1938’de Kars’a bağlı Çıldır ilçesinin Gülyüzü köyünde
dünyaya geldi. Hacı Bey ve Nergis Hanım’ın üçüncü çocuğudur. 1949
yılında, ilkokul öğrencisi iken 23 Nisan Çocuk Bayramında, Çıldır’da
türkü söylemeğe başladı.
1954 yılında, Çıldırlı Âşık
Şenlik’in oğlu Âşık Kasım’dan âşıklık geleneği üzerinde ilk
bilgileri aldı. 1958–1960 yılları arasında İstanbul’da askerliğini
yaptı.
1964 yılında Kars Radyosu’na
girerek “Âşıklarla” isimli programlar yapmaya başladı ve bu tür
radyo programı çalışmaları aralıksız on yıl devam etti.
1967 yılından itibaren, Konya’da
düzenlenen Türkiye Âşıklar Bayramı (39 yıl) ve Uluslar arası
İstanbul Festivali (21 yıl) gibi ülke çapında sürekli olarak
organize edilen programlara aralıksız katıldı.
Kars Eli dergisinde Çıldır Gölü
Efsaneleri neşredildi.
Yurtiçinde ve yurtdışında
düzenlenen birçok festival, program ve organizasyonlara katıldı:
1987 yılında, Marl Belediyesi’nin resmi davetlisi olarak Almanya’ya
gitti. UNESCO’nun 1988’de hazırladığı Dünya Sanat Dizisi’nde,
Türkiye’deki âşıklık geleneğini temsil etme görevi Şeref Taşlıova’ya
verildi. Birincisi 15-21 Kasım 1989’da, ikincisi 4-7 Temmuz 1996’da,
üçüncüsü de 1-13 Temmuz 2005 tarihleri arasında İngiltere’de
düzenlenen “Uluslararası Hikaye Anlatma Festivali”ne (International
Story Telling Festival) katıldı. 21-23 Haziran 1996 tarihinde
Danimarka’da yapılan ve 24 ülkenin iştirak ettiği Vikinglerin Doğuş
Günü ve Gün Dönümü Geleneği Festivali’ne Türkiye’yi temsil etti.
Singapur’da, 1996 yılında düzenlenen festival bu alanda katıldığı
diğer bir uluslar arası organizasyondur. Bugüne kadar altın ve gümüş
olarak 145 madalya, 120 plaket ve şilt, 180 taktir-teşekkür belgesi
kazandı.
Yurtiçindeki üniversitelerde
hakkında hazırlanan mezuniyet ve yüksek lisans tezlerinin yanı sıra;
Amerika Indiana Üniversitesi tarafından 1983’te, Almanya Berlin
Üniversitesi tarafından 1987’de, Anadolu âşıklık geleneğinin
temsilcisi olarak şiirleri derlendi.
Ulusal ve uluslar arası
nitelikte düzenlenen folklor ve halk edebiyatı sempozyum ve
kongrelerinde tebliğler sundu.
Şiirleri ve çeşitli konularda
kaleme aldığı yazıları, Kars Eli, Türk Edebiyatı, Çağrı, Millî
Kültür, Pınar, Kemalist Atılım, Türk Dili, İnanç, Güneysu, Maya,
Tarla, Gülpınar, Çoruh, Türk Folklor Araştırmaları, Halk Evleri,
Meşale, Erciyes, Yeni Çizgi, Köz, Türk Folkloru, Kök, Ana gibi
edebiyat tarihimizde önemli yere sahip dergilerle, çeşitli
ansiklopedi ve antolojilerde neşredildi. Yurt içinde olduğu gibi,
yurt dışında yayımlanan gazetelerde de hakkında yazılar yazıldı.
Kültür Bakanlığı tarafından
“Gönül Bahçesi” isimli bir şiir kitabı 1990 yılında yayımlandı.
Prof. Dr. Fikret Türkmen, Nail Tan ve Dr. M. Mete Taşlıova
tarafından hazırlanan “Âşık Şeref Taşlıova’dan Derlenen Halk
Hikâyeleri” isimli kitap, Türk Dil Kurumu tarafından, 2008 yılında
yayımlandı. Dr. M. Mete Taşlıova tarafından hazırlanıp, 2006 yılında
Millî Eğitim Bakanlığına yayımlanması için sunulan “Âşık Şeref
Taşlıova Hayatı ve Şiirleri” isimli kitap ise, neşredilmeyi
beklemektedir.
İlk olarak 1971 yılında “sanat
elçisi” olarak resmi görevlendirmeyle başlayan yurt dışı gezileri;
Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Fransa, İsviçre, İsveç, Avusturya,
Danimarka, Almanya, İngiltere, Singapur, Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti, Kırgızistan, İran ve Türkmenistan gibi ülkelere toplam
olarak yirmi beş defa gerçekleşti.
Başta TRT olmak üzere, özel
radyo ve televizyonlarda yayınlanan çeşitli programlara katıldı. TRT
tarafından hazırlanan “Ozanın Kopuzundan Âşığın Sazına” isimli
programın danışmanlığını ve “Âşıklık Geleneği” programının metin
yazarlığını yaptı. Japon NHK Televizyonunun farklı tarihlerde
çekimini yürüttüğü “İpek Yolu” ve “Tarihin Altın İzleri”
belgesellerinde çekimi yapıldı. İngiliz BBC Televizyonunun
hazırladığı “Alexander (İskender’in Ayak İzleri)” isimli yapımda
Türkiye konulu bölümlerinde rol aldı. Alman ATT ve ZDF Radyolarında,
İngiliz BBC Tur Radyosunda programlara katıldı. 2001 yılında, UNESCO
Türkiye Milli Komisyonu’nun katkılarıyla, Başbakanlık Atatürk Yüksek
Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı tarafından hazırlanan
Meddahlık ve Meddah Hikâyeleri (Storyteller and the Craft of Story
Telling) isimli projede kaynak kişi olarak icrada bulundu.
1981 yılında, Atatürk’ün
doğumunun yüzüncü yılı nedeniyle, TRT’nin düzenlemiş olduğu
“Atatürk” konulu şiir yarışmasında, “güzelleme” dalında “Biri
Anadolu Biri Atatürk” isimli şiiriyle Türkiye birincisi oldu.
Ayrıca, buna benzer birçok dalda şiirleri birincilik ödülleri
kazandı.
Yine, 1981 yılında Müzik-San
Vakfı; 1996 yılında Türkiye Yazarlar Birliği tarafından “Yılın
Sanatçısı” seçildi. Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı
tarafından 2000 yılında “Türk Dünyasına Hizmet Ödülü” ile
ödüllendirildi. 2005 yılında, Tarsus’ta, “Karacaoğlan Türkmen
Şöleni’nde Yılın Sanatçısı” ödülünü aldı.
İlk olarak 1964 yılında Atatürk
Üniversitesi ile başlamakla beraber; Erciyes, İnönü, Dicle,
Hacettepe, Gazi, Çanakkale 18 Mart, Celal Bayar, Dokuz Eylül, Orta
Doğu Teknik Üniversitesi (İngiliz Dil Bilimi), 19 Mayıs, Selçuk,
İstanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuarı, İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Trakya Üniversitesi Fen-Edebiyat
Fakültesi, Ankara, Londra Üniversitesi, Cambridge Üniversitesi,
Singapur Üniversitesi, Berlin Üniversitelerinde âşıklık geleneğine
dair seminerler vermiş, akademik personel ile öğrencilere programlar
yapmıştır.
Şeref Taşlıova, kendi tasnif
ettikleri de dahil olmak üzere, bir çok hikâye, efsane, masal
bilmesinin yanı sıra, ayrıca, yaklaşık 150 civarında âşık havası
(makamı) konusunda da kaynak kişi durumundadır.
Türkiye ve Avrupa’da toplam
olarak kırka yakın plak ve ses kaseti yapılmıştır.
1987’de faaliyete başlayan
Türkiye Musiki Eseri Sahipleri Meslek Birliğinin kurucu üyesidir. Bu
kuruluşun 1999-2001 yılları arasında Teknik Bilim Kurulu Başkanlığı
görevini yapmıştır. Kurulduğu günden bu yana, her iki yılda bir
yapılan seçimlerle yenilenen yönetim kademelerinde görev alan Şeref
Taşlıova, 2003 yılı genel kurulunda da Teknik Bilim Kurulu üyeliğine
ve sonrasında da başkanlığına seçilmiştir. Hâlen Teknik Bilim Kurulu
Başkanlığı görevini yürütmektedir. 2003 yılında, Türk Dil Kurumu,
Karaman Valiliği ve RTÜK işbirliği ile organize edilen “Türk Diline
Hizmet Ödülü’ne layık görülmüştür. 01-05 Mayıs 2006 tarihleri
arasında, Türkmenistan’da “Karacaoğlan 400. Anma Yılı” programına
katılmıştır. 24-27 Eylül 2008 tarihleri arasında, Kazakistan’ın eski
başkenti Almatı’da düzenlenen “Kazakistan Konservatuarının
Kuruluşunun 20. Yılı Kutlama Törenleri”nde, davetli olarak icrada
bulundu. 17 Ocak 2009 tarihinde, Türk Kültür ve Sanatları Ortak
Yönetimi-TÜRKSOY Genel Müdürlüğü tarafından, Ankara’da düzenlenen
“15. Yıl Kutlamaları”nda, “Türk Dünyasından Türkiye’yi Temsil Eden
Sanatçı” sıfatıyla program yapmıştır. Yine Türkmenistan’da, 01-04
Nisan 2009 tarihleri arasında Aşkabat’ta düzenlenen “II.
Uluslararası Türkmen Yayla Festivali” etkinliklerine katıldı.
Kültür Bakanlığı Sivas Devlet
Türk Halk Müziği Korosu Sanatçısı olarak 1990 yılında başladığı
görevinden, 2003 yılında emekli olmuştur.
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras çalışması kapsamında, Türkiye'de
yapılan 2 yıllık araştırma tamamlandı. Şeref Taşlıova, âşıklık
geleneği temsilcisi olarak "UNESCO Yaşayan İnsan Hazinesi" seçildi.
14 Ocak 2010 tarihinde İstanbul'da Lütfi Kırdar Kongre Merkezi'nde
yapılan törenle ilan edildi.
Şeref Taşlıova, 20 Eylül 2014 tarihinde aramızdan ayırldı...
|
|
Eserlerinden bazıları:
|
HAYATIM
Bin dokuz yüz otuz sekiz,
Nisan doğum ayım benim.
Taşlıova soy adımız,
Salihgiller soyum benim.
Doğuda Serhat Kars ili,
Meşhurdur Çıldır’ın gölü,
Tabiat nakışlı halı,
Gülyüzü’dür köyüm benim.
Anam Nergiz, babam Hacı,
Üç kardeşiz, iki bacı,
ŞEREF der konuşmam acı,
Yumuşaktır huyum benim.
(Bir doksan bir boyum benim)
15 Mart 1969 Atatürk Üniversitesi Erzurum
BENİM
Bin dokuz yüz otuz sekiz
Nisan doğum ayım benim
Taşlıova soy adımız
Salihgiller soyum benim
Doğuda Serhat Kars ili
Meşhurdur Çıldır’ın gölü
Tabiat nakışlı halı
Gülyüzüdür köyüm benim
Anam Nergiz, babam Hacı
Üç kardeşiz iki bacı
Şeref der konuşmam acı
Yumuşaktır huyum benim
(Bir doksan bir boyum benim)
HAN KÖŞESİNDE
Kurumaz âşığın gözünde yaşı,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
İçinden tükenmez âhı, ateşi,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
Derdini anlatır, sözünü satar,
Erkenden yol alır, menzile çatar,
Ya hastalar, ya yorulur, ya yatar,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
Âşıklar gurbette ağlamaz neyler,
Üç beş ahbap bulur derdini söyler,
Türküler çağırır, muhabbet eyler,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
Gelin dostlar, benim derdim var diyer,
Geniş dünya tek başıma dar diyer,
Gündüz hayal eyler, gece yar diyer,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
Bu aşk ile ah çekerim inlerim,
Bir söylerim, iki durup dinlerim,
ŞEREF der ki böyle geçti günlerim,
Gurbet ellerinde, han köşesinde.
BİRİ ANADOLU BİRİ ATATÜRK
Biri bülbül oldu, birisi güldür,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri sevgilidir, biri güzeldir,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri arı oldu, birisi kovan,
Biri yaralının derdine derman,
Biri büyük asker, büyük kumandan,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri örnek oldu bütün cihana,
Biri Türk milleti adına, ana,
Biri can adadı nazlı vatana,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri kucaklayan, birisi saran,
Biri aranılan, birisi soran,
Biri kurtarılan, biri kurtaran,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri savaş yaptı bizi kurtardı,
Biri bin bir türlü meyveler verdi,
Biri üzerine bir devlet kurdu,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri bize kurdu cumhuriyeti,
Biri ecdadımın yurdu, cenneti,
Biri bize verdi bu hürriyeti,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
Biri insanlığa örnekler katar,
Biri bu ŞEREF’in kalbinde atar,
Biri birisinin bağrında yatar,
Biri Anadolu, Biri Atatürk.
1981’de “Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılı”nda, TRT’nin
düzenlediği “Atatürk” konulu şiir yarışmasında Türkiye Birincisi
seçilmiştir
GÜZEL GÖRÜNÜR
Arzu iplik, sevgi nakış,
Ördükçe güzel görünür.
Gönül gözü ile bakış,
Gördükçe güzel görünür.
Zaman ince esen yeldir,
Ömür ağaç, günler daldır,
Mutluluk uzunca yoldur,
Vardıkça güzel görünür.
Tatlı söz dil arasında,
Diken var gül arasında,
Hatıra yıl arasında,
Durdukça güzel görünür.
İnsanı yaşatan hava,
Tatlı sözdür derde deva,
Herkes hayalinde yuva,
Kurdukça güzel görünür.
ŞEREF baksan her bir yandan,
Aşk ayrı değil insandan,
Seven sevdiğini candan,
Sardıkça güzel görünür.
08 Eylül 1983 Kars |
|
HAYAL ŞEHRİ
Bir hayal şehrine uğradı yolum,
Topraktan yağmurlar yağar havaya.
Serçe tırpan almış, ördek tırmığı,
Deve ayak üstü çıkmış yuvaya.
Bir karınca gökte turna avlıyor,
Örümcekler kurt peşine havlıyor,
Fare gitmiş balinayı avlıyor,
Su içerken bir fil düşmüş kovaya.
Zürafa teknede yoğurmuş hamur,
Sincap duvar yapar, aslan da çamur,
Leylek kaplanlara çıkarmış emir,
Demiş hemen, çadır kurun ovaya.
Çekirgeyi çoban tuttum koyuna,
On beş metre şal istedi boyuna,
Topal sinek davet etmiş köyüne,
Akrep lokman olmuş, çıkmış devaya.
Keklik otel açmış, ceylan müşteri,
Baykuş gelenleri alır içeri,
Geyik meddah olmuş açar hüneri,
Kelebekler el kaldırmış duaya.
Âriftir benim bu sözümü bilen,
Anlayıp içinden hissesin alan,
ŞEREF bunu söyler sanmayın yalan,
Tabiatı birleştirdim rüyaya.
GALLERDE AKŞAM ÜZERİ
Güneş Atlantik’i aştı,
Galler’de akşam üzeri.
Türkiye’m yâdıma düştü,
Galler’de akşam üzeri.
Ben bir festivale geldim,
Dört bir yana örnek oldum,
Herkes gitti, yalnız kaldım,
Galler’de akşam üzeri.
Buranın halini bilmem,
Konuşan dilini bilmem,
Gidecek yolunu bilmem,
Galler’de akşam üzeri.
Gelip geçenden sorarım,
Türkçe konuşan ararım,
Bir şato var, bir ben varım,
Galler’de akşam üzeri.
Efkarlandım çaldım sazı,
Yüreğime düştü sızı,
Yaş akıttım bazı bazı,
Galler’de akşam üzeri.
Gurbete düşen insanlar,
Garibin halinden anlar,
Kayıp olmuş nice canlar,
Galler’de akşam üzeri.
ŞEREF der ki halim yaman,
Dağ gibi başımda duman,
Atlantik’te durmuş zaman,
Galler’de akşam üzeri.
07 Temmuz 2003 “International Story Telling
Festival” St. Donats Şatosu Galler
ASYALI GÜZEL
Buğday tenli, kalem kaşlı, gül yüzlü,
Sen ne güzel cansın, Asyalı güzel.
Hoş bakışlı, tatlı dilli, tok sözlü,
Çok nazik insansın, Asyalı güzel.
Aynı çizgideniz, ötemiz birdir,
Vatanım Türkiye, kıtamız birdir,
Belki ecdadımız, atamız birdir,
Damarımda kansın, Asyalı güzel.
Örnek alsın Avrupa’nın her yanı,
Ey bizim kıtanın kibar insanı,
Sendeki güzellik cennet nişanı,
Hûrisin, gılmansın, Asyalı güzel.
Rengarenk giyinmiş çiçek gibisin,
Ak benizli, salma saçak gibisin,
Bakışınla keskin bıçak gibisin,
Tahtında sultansın, Asyalı güzel.
Uzaklardan size geldim ben garip,
Singapur’da hava sıcak sen garip,
Gülüşün hoş, bakış baygın, yön garip,
Bir ürkek ceylansın, Asyalı güzel.
Japon mu, Tayvan mı, Malezyalı mı?
Singapurlu, Hintli, yoksa Çinli’mi?
Dilin bilmem anlatamam hâlimi,
Şensin, mihribansın, Asyalı güzel.
ŞEREF, Singapur’u dolandım gezdim,
Gönül eleğinden eledim süzdüm,
Türküler söyledim, şiirler yazdım,
Dilime destansın, Asyalı güzel.
26 Ağustos 1996 Singapur |
|
|
|
|
|