Siva'ın Deliktaş bucağında doğan ve asıl adı Ali olan Minhaci, XIX. yüzyılın meşhur aşıklarından Ruhsati'nin oğludur. Annesi ise Ruhsati'nin Mihri diye çağırdığı Elbistan'lı Meryem'dir.

"Deliktaşlı Minhaci, Hayatı ve Eserleri" adlı kitabı yayımlayan Kemal GÜRPINAR, onun 1279 (M. 1862)'da doğduğunu, 1317 (M.1901)'de öldüğünü söylüyor. Gerek doğum gerekse ölüm tarihinin doğruluğunu tetkik ettiğimizde aksini gösterecek herhangi bir bilgi veya vesikaya rastlamadık. Şu halde, verilen tarihleri biz de doğru olarak kabul ediyoruz.

Minhaci'nin babası olan Ruhsati'nın başından dört nikah geçmiş, bu evliliklerden yirmi üç çocuğu olmuştur. Bunu, Ruhsati'nin şiirindeki bir ifadesinden öğreniyoruz.

   "Eğer nikahtan sorarsan dördü bitirdim tamam
    Eğer evlattan sorarsan yirmi üçtür heman"

Ruhsati, ilk olarak Meryem'le evlenmiştir. Meryem biraz önce de söylediğimiz gibi Elbistanlı bir Türkmen kızıdır. Deliktaşlı Ali Ağa'nın yanında hizmetçilik yaparken, Ali Ağa, Ruhsati'nin Mihri'ye gönül verdiğini öğrenmiş, iki genci evlendirmiştir. Fakat Meryem 1293 (M. 1877)'te vefat etmiş, arkasından beş çocuğu öksüz bırakmıştır. Çocuklardan üçü kız, ikisi erkektir. Ali, Abdüssamet, Vesile, Fatma, Hatice. Bunlardan Abdüssamet de 4.9.1938'de vefat etmiştir.

Ömrü yoksullukla geçen Minhaci, çocukluğunda Karacalar Tekkesinde Müderris Hasan Efendl'den ve Sivas'ın Koyuncu köyünden olan Seyit Efendiden dersler almıştır.

Mizaç itibariyle içine kapanık, sakin ve çevresindekilere saygılı olan Minhaci, bildikleriyle ve inandıklarıyla amel eden bir yapıya sahiptir. Elinden geldiğince dinin emirlerini yerine getirmeye çalışan, namazlarında ve diğer ibadetlerinde kusur göstermeyen Minhaci'nin, çevresinde Molla Ali olarak tanınması da bu yüzdendir.

28 yaşında iken kendi köylerinden Kara Bali'nin kızı Hatice ile evlenmiştir, Deliktaş ve civarında ''Ağgelin'' olarak şöhret bulan Hatice oldukça güzel bir kızdır. İki genç başlangıçta çok mutlu olsalar da bu, pek uzun sürmez. Zira zifaf gecesinde olsun, sonrasında olsun karı koca olamamışlardır.

Sonunda, Ağgelin Minhacı'yi terk edip, Hüyüklüyurt köyünden Dilo Kahya'nın oğlu Batal Osman'la evlenmiştir. Ağgelin'i çok seven Minhaci, hassas bünyesi bu ayrılığa fazla tahammül gösteremeyince yatağa düşmüş, bir müddet sonra da vefat etmiştir. Bu sebepledir ki, Minhaci'nin şiirleri oldukça liriktir ve çoğu bu ayrılığın verdiği acı ile söylenmiştir.

Yrd. Doç. Dr. Doğan Kaya
Aşık Minhaci
Sivas - 1994