|
Tanımı:
Ülkemizde kullanımı en yaygın olan telli bir
Türk Halk Çalgısıdır. Yörelere ve ebatlarına göre bu çalgıya, Bağlama, Divan
sazı, Bozuk, Çöğür, Kopuz Irızva, Cura, Tambura vb. adlar verilmektedir. Bağlama
ailesinin en küçük ve en ince ses veren çalgısı Curadır. Curadan biraz daha büyük
ve curaya göre bir oktav kalından ses veren çalgı ise Tamburadır. Bağlama ailesinin
en kalın ses veren çalgısı ise Divan Sazı'dır. Tamburaya göre bir oktav kalından
ses verir.
Bağlama; Tekne, Göğüs ve Sap olmak üzere üç ana
kısımdan oluşmaktadır. Tekne kısmı genelde dut ağacından yapılmaktadır. Ancak
dut ağacının dışında ardıç, kestane, ceviz, gürgen gibi ağaçlardan da
yapılmaktadır. Göğüs kısmı ladin ağacından, sap kısmı ise gürgen, ak gürgen
veya ardıç ağacından yapılmaktadır.
Sap kısmının tekneden uzak kısmı üzerinde tellerin
bağlandığı Burgu adı verilen parçalar vardır. Bağlamanın akordu bu burgular
kullanılarak yapılmaktadır. Sap kısmı üzerinde misina ile bağlanmış perdeler
bulunmaktadır. Bağlama Mızrap veya Tezene adı verilen kiraz ağacı kabuğu veya
plastikten yapılan araçla çalındığı gibi bazı yörelerimizde parmakla da
çalınmaktadır. Bu çalım tekniğine Şelpe adı verilmektedir.
Bağlama üzerinde ikişerli veya üçerli guruplar halinde
üç gurup tel bulunmaktadır. Bu tel gurupları değişik biçimlerde akort
edilebilmektedir. Örneğin bağlama düzeni adı verilen akort biçiminde alt gruptaki
teller yazılış itibariyle La, orta guruptaki teller Re, üst guruptaki teller ise Mi
seslerini vermektedir. Bu akort biçimi dışında Kara Düzeni (Bozuk
Düzeni), Misket
Düzeni, Müstezat, Abdal Düzeni, Rast Düzeni vb. akort biçimleri de vardır.
Bağlamada
nota yerleri : |
