1926 yılında, Çengelköy [İstanbul]’de doğdu. Babası,
Sadi Yaver Ataman; annesi, Fatma Pakize Hanım’dır.
İlk ve orta öğrenimini; çocukluk yıllarını geçirdiği
Karadeniz Ereğlisi, Safranbolu ve Kastamonu’da tamamladı. Kastamonu
Lisesi’nden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde
dört yıl boyunca eğitim gördü.
Eğitim hayatı sürerken; 1949 yılında İstanbul
Radyosu’nun yayın hayatına başlaması ile birlikte, Sadi Yaver
Ataman tarafından kurulan ve yönetilen “Memleket Havaları Ses ve
Saz Birliği”nin çalışmalarına ve yayınlarına saz sanatçısı
olarak katılmaya başladı.
1951 yılında tamamladığı askerlik hizmetinin
ardından; İstanbul Defterdarlığı Beşiktaş Verâset Vergi Dairesi’nde
çalıştı. Memuriyet hayatı ile birlikte, bir süre İstanbul Belediye
Konservatuarı bünyesinde yine Sadi Yaver Ataman tarafından kurulan
ve yönetilen Folklor Tatbikat Topluluğu’nda fahri saz
sanatçısı olarak yer aldı. 1953 yılından itibaren de, açılan özel
bir sınavla kadrolu saz sanatçısı odu.
Sadi Yaver Ataman’ın, 1960 yılında şeflik görevinden
ayrılması üzerine; 1961 yılında, Konservatuvar Müdürlüğü’nce bu
topluluğun şefliğine ve yöneticiliğine atandı. Şeflik ve
yöneticilik görevini, emekli olduğu 2005 yılına kadar aralıksız 44
yıl boyunca sürdürdü.
Adnan Ataman, bu 44 yıllık görevi boyunca halk
müziğinin koral sahneleme tekniklerinin konser salonlarına
taşınmasına ve gelişimine büyük hizmetlerde bulundu. Zevkli ve
geniş repertuvar seçiciliği, koral yöneticiliği ve halk müziğinin
koral yeteneklerinin geliştirilmesi yönündeki titizliği ve kalitesi
ile müzik camiasında haklı bir saygınlık elde etti. Halk
ezgilerinin dramatize edilerek, zaman zaman halk oyunları ve halk
tiyatrosu kimliği ile sunulması ve konserlerin işitsel ve görsel
bir şölene dönüştürülmesi hususunda öncü oldu.
İstanbul çevresi konser salonları ve sanat
kurumlarında 500’e yakın periyodik konser yöneten Adnan Ataman;
ülkemizin çeşitli yörelerinde ve ülkemiz dışında da onlarca konsere
sanatçı ve koro şefi olarak katıldı. Tunus, Fransa, Almanya,
İngiltere, Hollanda ve Belçika’nın çeşitli şehirlerinde konserler
yönetti, uygulamalı seminerler verdi.
Türkiye genelinden ve Türkiye dışında yaşayan
soydaşlarımızdan çok sayıda türküler derledi ve bunlardan 300
kadarını notaya alarak Türk halk müziği genel repertuvarına
kazandırdı.
Adnan Ataman; kültür-sanat camiasına sanatçı kimliği
yanında, bir fikir adamı olarak da hizmet etti. Ulusal ve
uluslararası kongre, sempozyum ve panellere katıldı, bildiriler
sundu. International Folk Music Council (Uluslararası Halk
Müziği Kurulu) üyesi olarak, kurulun Londra, Belgrad ve
Budapeşte’de düzenlenen kongrelerine katıldı.
İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda: “Topluluk
yöneticiliği” yanında; “Folklor İnceleme ve Derleme Kurulu
Üyesi”; TRT İstanbul Radyosu’nda: “Saz sanatçısı” ve
“Yurttan Sesler Topluluğu Yöneticisi” olarak çalıştı. TRT’de,
ayrıca “Danışma Kurulu”, “Denetleme Kurulu”, “Repertuar Kurulu”,
“Sınav Kurulu” ve “Nota Tashih Kurulu” üyeliklerinde
bulundu; açıklamalı programlar hazırladı ve yönetti.
İstanbul [İTÜ] Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı
kurucuları arasında da yer alan Adnan Ataman, bir süre bu kurumda
öğretim elemanı olarak görev yaptı.
2005 yılında; İstanbul Üniversitesi Devlet
Konservatuvarı Türk Halk Müziği Topluluğu şefliğinden ve TRT
İstanbul Radyosu’nda sürdürdüğü Denetleme ve Repertuvar Kurulu
üyeliklerinden istifa etti. 2007 yılında da, 1993 yılında itibaren
14yıl boyunca öğretim görevlisi olarak çalıştığı Müjdat Gezen
Sanat Merkezi’ndeki görevinden ayrıldı.
Sanat hayatı boyunca yüzlerce öğrenci yetiştiren ve babası Sadi
Yaver Ataman’dan devraldığı ideal ve prensiplere bağlı kalarak
sayısız ödüle layık görülen Adnan Ataman’ın, meslek hayatı boyunca
gösterdiği en büyük başarı; şüphe yok ki, 44 yıl boyunca devraldığı
şeflik ve yöneticilik sıfatları ile, insan üstü bir gayret ve inanç
göstererek dimdik ayakta tuttuğu İstanbul Belediye
Konservatuvarı [şimdiki İstanbul Üniversitesi Devlet
Konservatuvarı] Türk Halk Müziği Topluluğu’dur. Bu topluluk,
adeta; ülkemizde, emsali olmayan bir kaynak sanat okulu olarak
ülkemiz kültür-sanat hayatına yüzlerce sanatçı kazandırmıştır.
Adnan Ataman’ın; henüz dört yıllık emeklilik
hayatında yazdığı iki kitap da, ülkemiz kültür-sanat hayatına
armağan edilen yazılı kaynak eserlerdir. Meslekî tecrübe, bilgi ve
anılarını; Türk Edebiyatı Vakfı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Kültürel ve Sosyal İşler Daire Başkanlığı’nın katkıları ile
yayınlanan “Bu Toprağın Sesi [Halk Musikimiz]” adlı kitapta
toplayan Adnan Ataman [Yayına Hazırlayan: Süleyman Şenel, İstanbul,
587 s., Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları]; baba toprağı Safranbolu’da
geçen çocukluk yıllarına karşılık da; “Safranbolu Türküleri ve
Oyun Havaları” adlı kitabını, Safranbolulu hemşehrilerine
armağan etmiştir [Yayına Hazırlayan: Süleyman Şenel
(Yayınlanmamıştır)].
Hocaların hocası üstad Adnan Ataman, Serpil Ataman
ile evli olup; bir kız diğeri erkek iki evladından, üç torun
sahibidir.
Süleyman ŞENEL
06 Haziran 2009, İstanbul.
Not: Adnan Ataman hocamız 15.08.2014 tarihinde vefat etmiştir...
|