Halk müziği ve halk oyunlarımız üzerinde uzun yıllar çalışan, emek veren, ömür tüketenlerden birisi de Halil Bedii Yönetken'dir. Bu değerli folklorcumuz da birçok derleme çalışmasına katılmış, halk müziği ve oyunları dağarcımıza yüzlerce ezgi kazandırmıştır.
Halil Bediî Yönetken 1899 yılında Bursa' da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Bursa'da, yüksek öğrenimini İstanbul' da tamamladıktan sonra, yurdumuzun çeşitli yörelerindeki okullarda müzik öğretmenliği yaptı. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 1928 yılında pedagoji öğrenimi yapmak üzere Çekoslovakya'ya gönderildi. Prag'da Devlet Konservatuarını bitirdikten sonra Almanya ve Fransa'ya giderek oralarda çalışmalarını sürdürdü. Yurt dışındaki öğrenimini tamamladıktan sonra yurda döndü Ankara Devlet Konservatuarı ve Gazi Eğitim Enstitüsü Müzik Bölümünde öğretmenlik, Milli Eğitim Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğünde şube müdürlüğü yaptı.
Halil Bedii Yönetken, 1935 yılından, ölümüne kadar geçen zamanı folklor araştırmalarıyla değerlendirdi. Ankara Devlet Konservatuarının 1937-1951 yılları arasında yaptığı bütün derleme çalışmalarına katıldı. Daha sonra İstanbul Belediye konservatuarı folklor uzmanı oldu emekli olduktan sonra da TRT İstanbul Radyosu müzik danışmanlığına getirildi. Yapı ve Kredi Bankası'nın kurmuş olduğu, ''Türk Halk Oyunları Yaşatma ve Yayma Tesisi''nin kurucu üyelerinden olan Halil Bedii Yönetken'in çalışkan ve çok yönlü oluşunu birçok dergideki yazılarından ve kitaplarından anlamaktayız.
Yurdumuzda Cumhuriyetten önce ve sonra birçok değerli folklor derlemeleri yapılmıştır. En son yapılan derlemelerden biri de rahmetli Yönetken'in önderliğinde, TRT'nin 1967 yılında yapmış olduğu derleme çalışmasıdır. Bu derlemeye Yönetken'le birlikte, birçok değerli folklorcumuz katılmış ve bine yakın halk ezgisi derlenmiştir. Üzülerek belirtelim ki; bu ezgilerin, türkülerin henüz hiç biri değerlendirilememiştir.
Halil Bedii Yönetken 1968 yılında İstanbul'da vefat etmiştir.
Yönetken'in bu kadarcık hayat öyküsünü daha da derinleştirecek olursak, 50 yıllık görev süresinin ne yönlü çabalarla dolu olduğunu göreceğiz. Şunu iyi bilmeliyiz ki, o yalnız bir eğitimci değil; aynı zamanda güçlü bir yazar, eleştirici, sanatçı ve ünlü bir folklor bilginimizdi. Ele aldığı her konuda kişisel çıkarlarını aklının ucundan bile geçirmeden tüm gücünü yurt yararına harcamış; yazılarıyla, eserleriyle, çalışmalarıyla, genç Türk kuşaklarına batılı ve milli düşünceyi köklü bir şekilde işlemiştir.
|